Pensioen in het buitenland

Pensioen mee naar het buitenland

Of je je Nederlandse pensioen mee kunt nemen naar het buitenland, is afhankelijk van de Nederlandse pensioeninstelling. De meeste pensioeninstellingen hebben namelijk voorwaarden waaraan men moet voldoen, voordat het pensioen mee kan naar het buitenland. Het maakt ook uit of je kiest voor een emigratie naar een ander EU-land of een land buiten de Europese Unie. De procedure is dus anders voor wie emigreert naar Thailand, dan als hij emigreert naar Spanje.

Voor een pensioenoverdracht naar een ander land binnen de Europese Unie, geldt dat de Nederlandse pensioeninstelling beoordeelt of je voldoet aan de voorwaarden om het Nederlandse pensioen over te dragen aan de pensioeninstelling van de werkgever in het andere EU-land. Heb je je hele leven in Nederland gewerkt en vind je geen nieuwe werkgever in het buitenland, dan wordt de aanvraag meestal goedgekeurd. Daarvoor is ook een verklaring nodig. Deze verklaring moet bij de Nederlandse Belastingdienst worden ingediend. Dit heet een ‘vrijstelling pensioenoverdracht’ en is ervoor bedoeld dat je geen belasting betaalt in Nederland.

Het is ook mogelijk om een pensioenoverdracht naar een land buiten de Europese Unie aan te vragen. De Nederlandse pensioeninstelling vraagt dan aan De Nederlandsche Bank om een beoordeling van de pensioenoverdracht. Deze bekijkt of het Nederlandse pensioen mag worden overgedragen aan de instellingen buiten de EU. Daarna ontvang je een verklaring.

Pensioenregeling in het buitenland

Goed om te weten: als je in verschillende landen binnen de Europese Unie hebt gewerkt, kun je in al deze landen je pensioenrechten aanspreken. Vraag het pensioen aan bij de instantie waar je nu woont, of waar je voor het laatst hebt gewerkt. Heb je nooit gewerkt in het land waar je nu woont, dan zal het gastland de aanvraag doorsturen naar het land waar je voor het laatst hebt gewerkt. Ben je in Nederland als laatst werkzaam geweest, maar verhuis je nu naar Spanje? Dan zal de Spaanse overheid de aanvraag voor het pensioen doorsturen naar Nederland.

In dit geval is Nederland verantwoordelijk voor de verwerking van de aanvraag. In sommige landen ontvang je een aanvraagformulier, voordat je de pensioenleeftijd in dat land hebt bereikt. Heb je dit document niet ontvangen, dan kun je contact opnemen met de pensioeninstantie in het buitenland.

Houd verder rekening met de verschillen in pensioengerechtigde leeftijden per land. In sommige EU-landen krijg je pas pensioen als je een hogere leeftijd hebt bereikt, terwijl je in andere landen eerder pensioengerechtigd bent. Je kunt pas pensioen ontvangen van het land waar je woont of voor het laatst hebt gewerkt, als je de daar geldende pensioenleeftijd hebt bereikt. Als je ook in andere landen pensioenrechten hebt opgebouwd, krijgt je pas het pensioen uit deze landen, wanneer je de leeftijd in die landen hebt bereikt.

Controleer dus voor vertrek goed in welke landen je hebt gewerkt en hoe je situatie verandert, als je besluit om te emigreren. Als je het ene pensioen eerder ontvangt dan het andere, dan kan dit ertoe leiden dat je meer of minder pensioen krijgt. Vraag het beste advies bij een bevoegde instantie, van het land waar je nu woont of voor het laatst hebt gewerkt.

Belasting op pensioen in het buitenland

Voor het emigreren naar het buitenland, is het goed om op de hoogte te zijn van de regels rondom belastingen op het pensioen in het buitenland. Wie naar een ander land emigreert, gaat daar de belasting op het pensioen betalen. Ten onrechte denken veel mensen dat het nodig is om dubbel belasting te betalen op het pensioen: eenmaal in Nederland en eenmaal in het buitenland. Dit is niet het geval. Men betaalt altijd de belasting op het pensioen in het nieuwe woonland. Wel kan het voorkomen dat de Belastingdienst ten onrechte een aanslag oplegt.

Om deze problemen te voorkomen, is het belangrijk om een vrijstelling bij de Nederlandse Belastingdienst aan te vragen. Het is dan niet nodig om belasting te betalen op de pensioenoverdracht. Daarvoor heb je een verklaring nodig. Deze krijg je van de Nederlandse pensioeninstelling of De Nederlandsche Bank. Je dient hiervoor minimaal 5 jaar aaneengesloten buiten Nederland te zijn. Ga je in het buitenland aan het werk, dan moet je daarvoor minimaal 5 jaar werkzaam zijn buiten Nederland. De nieuwe pensioeninstelling moet het er bovendien mee eens zijn, dat je de pensioenoverdracht op deze manier wil regelen.

Het is niet altijd mogelijk om gebruik te maken van de loonheffingskorting op het pensioen. Dit hangt af van het land waarin je gaat wonen. Lees daarom de documentatie over loonheffingskorting in het buitenland goed door. In 2 landen belasting over pensioen betalen, is nooit nodig. Je betaalt dus altijd in één van de twee landen belasting.

Pensioen berekenen

Elke pensioeninstantie berekent een eigen deel van het pensioen dat je krijgt uitgekeerd, op basis van alle gewerkte periodes in landen binnen de Europese Unie. Deze periodes worden bij elkaar opgeteld. Daarbij wordt berekend hoeveel pensioen je krijgt, als je al die tijd in dat land hebt gewerkt. Dit is het theoretische bedrag. Dit bedrag is niet gelijk aan wat je daadwerkelijk ontvangt. Het bedrag wordt namelijk aangepast naar de periode die je daadwerkelijk in dat land hebt gewerkt. Dit noemen we pensioen pro rata. Als je voldoet aan de voorwaarden voor een pensioen in het andere land, krijg je een nationaal pensioen. Dit heeft het onafhankelijke pensioen.

Je krijgt altijd het hoogste bedrag van beide uit het EU-land, afhankelijk van of het pensioen pro rata of het onafhankelijke pensioen het hoogst is.

Bewijs van in leven zijn

Veel mensen die naar het buitenland geëmigreerd zijn, worden op enig moment geconfronteerd met een ‘bewijs van in leven zijn.’ De meeste pensioeninstanties hebben zo’n formulier. Ieder jaar ontvang je van de pensioeninstantie een vraag om te bewijzen dat je nog in leven bent. Dit formulier is nodig, omdat buitenlandse gemeenten niet doorgeven aan pensioeninstanties wanneer iemand overlijdt. Krijg je ook AOW of Anw? Dan ontvang je dit formulier van de Sociale Verzekeringsbank (SVB). In de meeste gevallen kun je dit bewijs via de app toesturen. In andere gevallen dien je de papieren versie in te leveren.

Deze moet ingevuld en ondertekend worden door de Nederlandse ambassade, het consulaat, de gemeente waar je woont of een rechter of notaris. Zorg ervoor dat je op tijd en correct het formulier invult. Anders kan het pensioen gestopt worden. Lever je het levensbewijs dan alsnog in, dan krijg je het pensioen weer uitbetaald en krijg je ook het achterstallige pensioenbedrag overgemaakt.

AOW in het buitenland

Ga je in het buitenland wonen, dan kan dit gevolgen hebben voor je AOW en de inkomensondersteuning AOW. Deze wordt uitgekeerd via de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Op de website van deze instantie kun je bekijken welke gevolgen je emigratie heeft voor je AOW-uitkering. In sommige landen ontvang je een lagere AOW en geen inkomensondersteuning. Dat geldt ook als je naar het Caribische deel van Nederland verhuist. 

Wie in het buitenland gaat wonen, bouwt geen AOW meer op. Je bent namelijk niet meer verplicht verzekerd voor de AOW. Woon je in het buitenland en werk je in Nederland? Dan bouw je meestal wel AOW op. Wil je je alsnog vrijwillig verzekeren om AOW op te bouwen, dan kan dit. Wanneer je in het buitenland werkt, wordt de AOW met 2 procent per jaar dat je niet in Nederland woont, gekort.

Bij tijdelijk werken in het buitenland door detachering, ben je wel verzekerd voor de AOW. Ook als je in Nederland blijft werken en hier belasting en premies betaalt, bouw je gewoon AOW op. Stopt de AOW-verzekering? Dan kun je deze vrijwillig voort laten zetten bij de SVB. Daardoor voorkom je dat het pensioen lager uitvalt en kun je een nabestaandenuitkering krijgen als de partner overlijdt. Deze verzekering kan worden aangevraagd, tot 1 jaar nadat je buiten Nederland gaat wonen of werken.

Heb je al een AOW en ga je naar het buitenland verhuizen? Dan kun je deze uitkering gewoon meenemen, als je verhuist naar een land binnen de Europese Unie, Europese Economische Ruimte of Zwitserland. Dit is wel afhankelijk van een verdrag met dat land. Vraag daarom altijd bij de SVB na of dit mogelijk is.